Kartini

'Inspiratiebron voor feministen’

Kartini (links) met haar twee zussen Kardinah en Roekmini, collectie Tropenmuseum.

Over Kartini

(1879 tot 1904)

Raden Adjeng Kartini was een schrijfster uit Nederlands-Indië, het huidige Indonesië. Ze was een belangrijke feministe en voorloper van het Indonesisch nationalisme. Kartini vond onder andere dat alle vrouwen onderwijs moesten krijgen, en dat dit niet alleen voor mannen of Nederlandse vrouwen voorbestemd moest zijn. 

 

Kartini kwam uit een rijke Javaanse familie met tien broers en zussen. Zij mocht maar tot haar twaalfde naar school maar besloot zichzelf verder te scholen. Kartini wisselde veel brieven uit met Nederlandse penvriendinnen. Hierin bekritiseerde ze de achtergestelde positie van vrouwen. Haar zusjes Roekmini en Kardinah deelden haar feministische ideeën.

Toen ze 23 jaar oud was, werd ze uitgehuwelijkt - iets wat ze vreselijk vond. Ondanks de verantwoordelijkheden van het huwelijk, slaagde haar plan om een eigen school op te richten. Toen ze zwanger werd, schreef ze dat ze van plan was na de bevalling door te gaan met lesgeven. Maar vier dagen na de geboorte van haar zoon, stierf Kartini op vijfentwintigjarige leeftijd.


Kartini is in Indonesië een beroemdheid. In Nederland is ze minder bekend omdat de geschiedenis van Nederlands-Indië vaak onderbelicht is gebleven.

Portret van Raden Ajeng Kartini gemaakt rond 1900, collectie Tropenmuseum.

Brief van Kartini uit 1903 of 1904.

Facts

Raden Adjeng Kartini was een Javaanse schrijfster en feministe.


Kartini schreef in vele brieven over de positie van de vrouw en het Nederlands kolonialisme.


Kartini sprak goed Nederlands, iets wat voor Javaanse vrouwen in haar tijd ongebruikelijk was.
Zo kreeg zij toegang tot de Westerse cultuur.


Kartini’s verjaardag op 21 april is in Indonesië een feestdag: 'Hari Kartini' – ‘Nationale Dag van de Vrouw’.

 

Door haar brieven wordt Kartini gezien als inspiratiebron voor feministen, een voorbeeld
voor islamitische vrouwen en voorvechtster van mensenrechten.

Quotes

‘Het huwelijk hier, o, ellendig (...) Hoe kan het ook anders zijn, als de wetten zijn gemaakt àlles voor den man en nièts voor den vrouw.’ 

Kartini bekritiseerde het huwelijk, ze schreef dit aan haar penvriendin Stella.

‘Ik werd in huis opgesloten (...) waarin ik niet eer terug mocht keeren, dan aan de zijde van een echtgenoot, een wildvreemde man, die onze ouders voor ons uitzoeken en met wie we getrouwd worden feitelijk zonder dat wij het weten.’

Kartini mocht maar tot haar 12e naar school, hierna zou ze worden uitgehuwelijkt. Hierover schreef ze penvriendin Stella.

‘Hoe willen de Nederlanders toch door ons Javanen bemind zijn, als zij ons zóó behandelen! Liefde wekt wederliefde, maar nooit zal minachting liefde wekken.’

Kartini beschrijft in haar brieven hoe Nederlanders haar volk als minderwaardig beschouwen.

‘Ik weet nog, hoe nijdig we waren, toen (...) Haagsche dames op de Vrouwenarbeidtentoonstelling ons noemden "de prinsessen van Japara.’

In een brief uit 1899 beschrijft ze hoe zij en twee van haar zusjes verkeerd werden aangesproken. Nederlandse vrouwen noemden haar Prinsessen terwijl zij van adel waren.

Download de opdracht

Opdracht:

Niveau:

Tijd:

Periode:


Kenmerken:

De brieven van Kartini

Bovenbouw havo, vwo

Vraag 1: 10 minuten, vraag 2: 15 minuten, vraag 3: 10 minuten

Moderne tijd


De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen : liberalisme, nationalisme, socialisme, feminisme en confessionalisme.

De opkomst van emancipatiebewegingen.

De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.

Share by: